گیربکس اتوماتیک نوعی سیستم انتقال قدرت در خودرو است که به راننده اجازه میدهد بدون نیاز به تعویض دنده به صورت دستی، از خودرو استفاده کند. در این نوع گیربکس، تعویض دنده به صورت خودکار و بر اساس سرعت خودرو و شرایط رانندگی انجام میشود. گیربکس اتوماتیک به دلیل راحتی استفاده و کاهش خستگی راننده، به طور گستردهای در خودروهای مدرن مورد استفاده قرار میگیرند. این گیربکسها به کمک یک سیستم هیدرولیکی یا الکترونیکی و با استفاده از حسگرهای مختلف، بهترین دنده را برای خودرو انتخاب میکنند و باعث بهبود عملکرد و مصرف سوخت خودرو میشوند. در این مطلب به بررسی اجزای گیربکس اتوماتیک می پردازیم.
اجزای تشکیل دهنده گیربکس اتوماتیک
- پمپ هیدرولیک: این پمپ وظیفه تأمین فشار هیدرولیکی مورد نیاز برای عملکرد اجزای مختلف گیربکس را بر عهده دارد. پمپ هیدرولیک بهطور مداوم روغن هیدرولیک را به مدار گیربکس میفرستد تا عمل تغییر دنده به درستی انجام شود.
- توربین: توربین بخشی است که نیروی گشتاور را از موتور دریافت میکند و آن را به سیستم انتقال قدرت گیربکس منتقل میکند. توربین با پمپ هیدرولیک و کلاچها در تعامل است.
- مبدل گشتاور: مبدل گشتاور، که ترکیبی از توربین و پمپ هیدرولیک است، وظیفه انتقال گشتاور از موتور به گیربکس را انجام میدهد. این سیستم بهطور مداوم سرعت و قدرت موتور را بهطور تدریجی به چرخها منتقل میکند و از ایجاد ضربههای ناگهانی در هنگام تعویض دنده جلوگیری میکند.
- کلاچها و بندهای هیدرولیکی : کلاچها و بندهای هیدرولیکی برای کنترل انتخاب دندهها در گیربکس اتوماتیک به کار میروند. مانند گیربکس حلزونی آنها بهطور خودکار بسته یا باز میشوند تا دندهها را بهدرستی درگیر یا از هم جدا کنند.
- سیستم مدیریت الکترونیک: مغز متفکر گیربکس اتوماتیک است. این سیستم الکترونیکی از سنسورها و دادههای دریافتی از موتور و دیگر اجزای خودرو استفاده میکند تا زمان و نحوه تغییر دندهها را بهینه کند و عملکرد بهتری را فراهم آورد.
- سیستم دندهها: در گیربکس اتوماتیک از مجموعهای از دندههای خورشیدی، دندههای سیارهای و چرخدندههای مختلف استفاده میشود. این دندهها بهصورت متناوب بهطور خودکار تغییر میکنند تا نسبت دندهها را تنظیم کرده و عملکرد بهینه را فراهم آورند.
- فلایول: فلایول در گیربکس اتوماتیک نقش مهمی در تعادل نیروهای موتور ایفا میکند. این قطعه بهطور معمول در پشت موتور قرار دارد و حرکت نرم و یکنواخت را در حین تغییر دندهها فراهم میآورد.
- سنسورها و سوئیچها: گیربکس اتوماتیک برای نظارت بر پارامترهایی مثل سرعت خودرو، بار موتور و موقعیت دنده از سنسورها و سوئیچها استفاده میکند. این اطلاعات به ECU ارسال میشود تا فرآیند تعویض دنده بهدرستی انجام شود.
- سیستم روغنکاری: گیربکس اتوماتیک نیاز به روغن مخصوصی دارد تا از اصطکاک بیش از حد و داغ شدن اجزا جلوگیری کند. این سیستم بهطور مداوم روغن را در داخل گیربکس به جریان میاندازد و اجزا را روانکاری میکند.
- سیستم خنککننده: این سیستم وظیفه خنک کردن روغن گیربکس را بر عهده دارد. بهدلیل فشار و دمای بالای کاری در گیربکسهای اتوماتیک، سیستم خنککننده به جلوگیری از افزایش دما و آسیب به قطعات کمک میکند.