روغن گیربکس مایعی است که از آن برای روان کردن و خنک کاری قطعات داخلی گیربکس مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از اجزای حیاتی در سیستم انتقال قدرت خودرو بشمار می رود که با انتقال حرارت از داغ بیش از حد سیستم جلوگیری می کند. این روغن از قطعات فلزی داخل گیربکس محافظت می کند و مانع از ایجاد اصطحکاک و سایش آن می شود. استفاده منظم از روغن گیربکس باعث افزایش طول عمر مفید گیربکس می شود و از خرابی آن در کوتاه مدت جلوگیری می کند. روغن گیربکس معمولاً از ترکیبات نفتی و مواد افزودنی خاص تشکیل شده است که به آن خواص ضدسایش، ضدزنگ، و ضد کف را می‌دهد. در این مطلب به بررسی زمان تعویض روغن گیربکس می پردازیم.
آیا روغن گیربکس تاریخ مصرف دارد؟
بهترین زمان برای تعویض روغن گیربکس چه زمانی است؟
بهترین زمان تعویض روغن گیربکس بسته به عواملی مانند نوع خودرو، مدل گیربکس، و شرایط رانندگی دارد که به نسبت این شرایط زمان تعویض روغن خودرو نیز می تواند متفاوت باشد. در بیشتر خودرو ها بهترین زمان برای تعویض روغن خودرو بین 30,000 تا 60,000 کیلومتر توصیه شده است، اما در برخی از خودرو های پیشرفته این زمان می تواند تا 100 کیلومتر بر ساعت نیز ادامه داشته باشد.
عواملی که بر زمان تعویض روغن گیربکس موثر هستند:
- نوع گیربکس: گیربکس های اتوماتیک زودتر از گیربکس های دستی نیاز به تعویض روغن پیدا می کنند. این می تواند به خاطر پیچیدگی بیشتر در طراحی گیربکس اتوماتیک و تولید حرارت بیشتر آن باشد. جهت خرید گیربکس خورشیدی به ایتال گیربکس مراجعه کنید.
- نوع روغن: کیفیت و نوع روغن گیربکس نیز در طول عمر آن موثر است. روغن‌های با کیفیت بالاتر و دارای افزودنی‌های بهتر، طول عمر بیشتری دارند.
- شرایط رانندگی: نحوه رانندگی، مانند شتاب‌گیری‌های شدید، ترمزهای ناگهانی و رانندگی در سربالایی‌ها، باعث افزایش دمای روغن و کاهش عمر آن می‌شود.
- میزان مسافت پیموده شده: هر چه مسافت پیموده شده خودرو بیشتر باشد، روغن گیربکس بیشتر در معرض آلودگی و فرسودگی قرار می‌گیرد.
- شرایط محیطی: دما و رطوبت محیط نیز بر عمر روغن گیربکس تاثیرگذار هستند.
- دستورالعمل سازنده: مهم‌ترین منبع برای تعیین زمان تعویض روغن گیربکس، دفترچه راهنمای خودرو است. سازنده خودرو معمولاً بر اساس مشخصات فنی خودرو، بهترین زمان تعویض روغن را مشخص می‌کند
عدم تعویض به موقع روغن گیربکس می تواند باعث بروز چه مشکلاتی شود؟
- کاهش عملکرد گیربکس: روغن گیربکس وظیفه روانکاری قطعات متحرک گیربکس را بر عهده دارد. با گذشت زمان، روغن ممکن است غلظت خود را از دست بدهد یا آلوده به ذرات فلزی و کثیفی‌ها شود. این امر باعث افزایش اصطکاک و سایش قطعات داخلی گیربکس شده و عملکرد آن را مختل می‌کند. در نتیجه، تعویض دنده‌ها ممکن است سخت‌تر یا با تاخیر انجام شود.
- افزایش دمای گیربکس: روغن گیربکس علاوه بر روانکاری، وظیفه انتقال حرارت و خنک کردن قطعات داخلی گیربکس را نیز بر عهده دارد. زمانی که روغن قدیمی و آلوده می‌شود، قدرت خنک‌کنندگی آن کاهش می‌یابد و دمای گیربکس افزایش می‌یابد. دمای بالا می‌تواند باعث آسیب‌های جدی به قطعات حساس گیربکس، مانند کلاچ‌ها، بلبرینگ‌ها و چرخ‌دنده‌ها شود.
- سایش و خرابی قطعات داخلی گیربکس: روغن گیربکس به عنوان یک لایه محافظ عمل می‌کند و از تماس مستقیم فلزات با یکدیگر جلوگیری می‌کند. در صورتی که روغن به موقع تعویض نشود، ذرات معلق در آن می‌توانند باعث سایش و خوردگی قطعات داخلی گیربکس شوند. این سایش ممکن است به خرابی‌های جدی و هزینه‌بر منجر شود.
- هزینه‌های تعمیرات بالا: در صورت عدم تعویض به‌موقع روغن گیربکس و آسیب به قطعات آن، ممکن است نیاز به تعمیرات یا تعویض بخش‌های مختلف گیربکس باشد که هزینه‌های بسیار بالایی را در پی خواهد داشت. این تعمیرات معمولاً نیاز به زمان زیادی دارد و در صورت خرابی کامل گیربکس، تعویض آن ممکن است ضروری باشد.
- کاهش عمر مفید گیربکس: عدم مراقبت از روغن گیربکس و تعویض دیرهنگام آن می‌تواند عمر مفید گیربکس را کاهش دهد. گیربکس یکی از اجزای پیچیده و گران‌قیمت خودرو است، و فرسایش ناشی از روغن کهنه می‌تواند منجر به خرابی‌های بزرگتری شود که نیاز به تعویض کامل گیربکس خواهد داشت.
- خطرات ایمنی: در برخی موارد، مشکلات مربوط به گیربکس می‌تواند به خطرات ایمنی برای راننده و سرنشینان منجر شود. مثلاً اگر گیربکس در وسط جاده از کار بیافتد، ممکن است باعث بروز تصادف یا حوادث دیگری شود.